André Pleszynski
archeoloog  

Archeologische opgravingen aan de Oosterstraat

De lezing van archeoloog André Pleszynski verhaalt een fascinerend archeologisch onderzoek dat plaatsvond in 't Zandt, een dorp dat diep geworteld is in de geschiedenis van de voormalige Fivelboezem. De opgravingen werden uitgevoerd bij de huisnummers 35, 37, en 39 aan de Oosterstraat, een van de oudste straten in het dorp. Dit alles vond plaats in het kader van sloop- en nieuwbouwplannen, noodzakelijk vanwege de aardbevingen die de regio teisterden.

Het ontstaan van 't Zandt: een dorp op een kwelderrug

't Zandt ligt op een kwelderrug, een verhoogd stuk land dat al in de vroege middeleeuwen boven het water uitstak. Hoewel de eerste bewoningssporen uit deze periode ontbreken, is het goed mogelijk dat deze rug toen al werd gebruikt voor bewoning of als weidegrond. Met de aanleg van dijken in de 12e en 13e eeuw kreeg de zee minder invloed en ontstond het dorp 't Zandt. De Oosterstraat, waar het onderzoek plaatsvond, volgt de lijn van deze oude dijk en is daarmee waarschijnlijk een van de oudste straten in het dorp.

Opgravingen onthullen middeleeuwse bewoning

Tijdens het onderzoek werden sporen gevonden van een boerderij, een zogenaamde Gasselte B-boerderij, daterend uit de 12e tot 14e eeuw. Deze boerderij werd omgeven door perceelsloten en een diergraf, waarin het skelet van een rund werd aangetroffen. De gevonden aardewerkscherven wijzen erop dat de bewoners vooral lokaal geproduceerd aardewerk gebruikten, zonder veel importgoederen.

De nieuwe tijd brengt verandering

In de 16e en 17e eeuw werden op dezelfde plek drie nieuwe woningen gebouwd. De bewoners konden zich in deze periode meer luxe veroorloven, wat blijkt uit vondsten van importaardewerk uit het Duitse Rijnland en geglazuurde plavuizen, mogelijk afkomstig uit een kerk. Deze woningen werden deels gebouwd met hergebruikte kloostermoppen, wat wijst op een zekere mate van welstand.

Een glimp van het dagelijks leven in vroeger tijden

De opgravingen geven ons een gedetailleerd beeld van het leven in 't Zandt door de eeuwen heen. De sporen en structuren, zoals sloten, beerputten en funderingen, vertellen ons over het dagelijks leven en de veranderingen die het dorp onderging vanaf de late middeleeuwen tot in de 19e en 20e eeuw. Dit onderzoek biedt waardevolle inzichten in de geschiedenis van 't Zandt en draagt bij aan het rijke verhaal van dit bijzondere Groningse dorp.